Aktualnie przeglądają Państwo zbiór naszych numerów archiwalnych
Powróć do strony głównej: powrót
Triumf czy klęska architektury AD 2010
"Zły gust lub zła ideologia? Nietolerancja naszego pokolenia jest oszałamiająca; gdyby kryteria, jakie doprowadziły do zniszczenia berlińskiego Pałacu Republiki stosować w odniesieniu do całej przeszłości, na przykład czasów rzymskich, to nie mielibyśmy nic..."
Rem Koolhaas, Biennale w Wenecji, 2010
Jaki był miniony rok? Na pewno obfitował w ważne wydarzenia na polu architektury. Gdyby chcieć go podsumować, to z pewnością zakończył się wielkim sukcesem dla 3 kobiet. Kazuyo Sejima, Zaha Hadid i Odile Decq udowodniły, że są indywidualistkami w zdominowanym przez mężczyzn zawodzie. Sejima została laureatem prestiżowej Nagrody Pritzkera 2010 wraz z Ryue Nishizawą z pracowni SANAA. Jako druga kobieta w historii otrzymała ten zaszczytny tytuł, dołączając do grona 3 innych japońskich zwycięzców (Kenzo Tange – 1987, Fumihiko Maki – 1993, Tadao Ando – 1995). Jej pozycję lidera innowacji potwierdziło ostatnie Biennale Architektury w Wenecji. Została głównym kuratorem, tym razem jako pierwsza kobieta w 12 edycjach tej międzynarodowej imprezy. Zaha Hadid, 6 lat wcześniej nagrodzona medalem Pritzkera, zrealizowała wyjątkową placówkę Muzeum Sztuki XXI wie-ku MAXXI w Rzymie. Odile Decq wzbogaciła ofertę ekspozycyjną tego samego miasta o nową przestrzeń Muzeum Sztuki Współczesnej MACRO.
Trzy autorki prezentują indywidualne wizje architektury muzeów sztuki współczesnej, wyra-stających z interpretacji kontekstu miejsca. Sejima w Nowym Jorku w 2007 roku zaproponowała bardzo prostą i powściągliwą wieżę złożoną ze sterty horyzontalnych pudełek – o gabarytach typowych dla kamienic dolnego Manhattanu – jako przykład muzeum realizującego zasadę neutralnego tła wobec eksponatu. Hadid natomiast doczepiła splecione, linearne formy żelbetowych galerii do dawnych baraków wojskowych. Obiekt swoją ekstrawagancką formą zdaje się rozszerzać zgromadzoną kolekcję dzieł sztuki o nowy eksponat – samego siebie, albo nawet konkurować z nimi o prymat pierwszeństwa. Decq natomiast zrewitalizowała postindustrialną przestrzeń dawnego browaru Peroni, wprowadzając charakterystyczne dla siebie ekspresyjne ciągi komunikacyjno-ekspozycyjne z zachowaniem skali i formy są-siedztwa. To znakomity przykład symbiozy dynamicznej nowoczesności z genius loci, gdzie budynek staje się elementem dialogu między dziełem sztuki a jego tłem, wzbogacając aurę wystawianej kolekcji.
Ważnym międzynarodowym wydarzeniem w ubiegłym roku było EXPO w Szanghaju, na którym Polska po raz kolejny zaprezentowała swój pawilon. Po wystawach w Paryżu 1925 i 1937, Nowym Jorku 1939, Hanowerze 2000 i Aichi 2005 był to kolejny sukces możliwości i naszych narodowych ambicji. Liczne inwestycje muzealno-edukacyjne zdominowały także krajowe wydarzenia minionego roku. Wypada przypomnieć niedawne inauguracje: Centrum Nauki Kopernik w Warszawie (Jan Kubec, RAr2 Laboratorium Architektury), Muzeum Lot-nictwa Polskiego w Krakowie (Pysall. Ruge Architekten), Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie (Claudio Nardi Architects), Centrum Chopinowskiego w Warszawie oraz rozbudowanego Muzeum Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli (Bolesław Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne), wnętrz Zamku Ostrogskich w Warszawie (Jarosław Grzegory & Partnerzy Architekci) czy Muzeum Rynku i tzw. Nowych Sukiennic w Krakowie (Andrzej Kadłuczka, Archecon Studio Architektoniczne). Ale czy dzięki temu stajemy się bardziej kulturalnym narodem?
Ale rok 2010 zapisał się niestety niechlubnym faktem. Ponieśliśmy klęskę w walce o zachowanie rodzimego dziedzictwa kultury. Ulegając socmodernistycznej fobii, dopuściliśmy do rozbiórki Dworca PKP w Katowicach (Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki, Wacław Zalewski, 1972), tracąc jeden z najwybitniejszych przykładów brutali-zmu w Polsce, który podzielił niestety los warszawskiego Supersamu zburzonego w 2006 roku.
Co przyniesie nowy rok? Z pewnością poznamy kolejnego laureata Nagrody Ludwiga Mies van der Rohe 2011, przyznawanej w cyklu dwuletnim. Kandyduje aż 13 polskich obiektów. Czy wśród ścisłej czołówki znajdziemy choć jeden polski akcent?
Spełnienia tych i innych marzeń oraz wszelkiej pomyślności w 2011 roku.
Redaktor Naczelny
dr inż. arch. Ryszard Nakonieczny
Wybrane artykuły naukowe (dostępne w języku polskim i angielskim):
Przegląd zawartość numeru 1(49)/2011
Contents review of issue:
Copyright © 1999-2009 Archivolta.com.pl | Webdesign: Gabriel Zastawnik